ضوابط اجرایی طرح طبقه بندی مشاغل کارکنان مشمول قانون کار
ماده ۱
کلیــه کــارکنــان مشمـول قــانــون کــار بــا تــوجــه بــه وظایفــی که درزمان تصویب طرح (۱/۴/۸۶) تصدی آنرا برعهده دارند با رعایت شرایط احراز پیش بینی شده در شناسنامه شغلی و ضوابط این دستورالعمل با همکاری کمیته طبقه بندی مشاغل با طرح تطبیق خواهندیافت.
منظور از تطبیق وضع انطباق شرایط فرد با شغل مصوب در طرح وتعیین گروه ومزد شغل ومزد سنوات وی در اجرای مفاد این دستورالعمل است.
ماده ۲
رعایت شرایط احراز مندرج در شناسنامه های شغلی درمورد متصدیان آنها الزامی است ، لیکن در صورتیکه صرفا” هنگام تطبیق وضع ( در تاریخ مقرر درماه یک ) افرادی از نظر تحصیلات شرایط احراز شغل موردتصدی را نداشته باشند از سوابق تجربی آنان به ترتیب مقرر درجدول ضمیمه این دستورالعمل جایگزین کمبود مدرک تحصیلی خواهد گردیدمعادل ریالی سال های کمبود با استفاده از جدول موضوع ماده۵ ( ازبالا به پایین ) کسرمی گردد. درصورتیکه در این مرحله تمام سابقه تجربی فردنتواند کمبود تحصیل وی را جبران کند این امرمانع از تطبیق وضع او در شغل مربوط نخواهدشد .
تبصره ۱ : گواهینامه هایآموزشی موضوع ماده ۳ این دستورالعمل درصورت ارتباط با شغل نیز میتواند جایگزین سابقه تجربی مقرر در این ماده شوند .
تبصره ۲: درمورد کارکنانی که هنگام تطبیق وضع در اجرای این ماده بلحاظ کمبود تحصیلات سابقه تجربی از آنان کسرگردیده است ، درصورت اخذمدرک تحصیلی لازم و یا گواهینــامه آمــوزشی درحیــن کــار ، ســوابق مـزبور متناسب با مدرک تحصیلی یا گواهینامه آموزشی ارائـه شده از تاریخ ارائـه به آنان مسترد ومزد سوابق کسر شده از تاریخ اخیرالذکر در باره آنان برقرار خواهد شد .
مزدسوابق کسرشده عبارت از رقم ریالی مزبور درهنگام تطبیق با شغل موردتصدی به اضافه تاثیر درصدهای افزایش مزدناشی از مصوبات شورای عالی کار درسالهای بعداز تطبیق تا زمان ارائـه مدارک است .
ماده ۳
دوره های آموزشی فنی وحرفه ای سازمان آموزش فنی وحرفه ای وزارت کار وامور اجتماعی بترتیب آنچه که درضوابط شماره ۴۶۶۰/ ن مورخ ۲۴/۲/۱۳۷۳ اعلام گردیــده است ( و پیوست این دستورالعمل میباشد ) جایگزین شرایط احراز شغل پیش بینی شده برای مشاغل از نظر تجربه خواهد گردید.
تبصره ۱ : سایرگواهینامه هایآموزش فنی وحرفه ای و یا تخصصی که ازطریق مراجع رسمی صادرو یا تایید شده باشند با نظر کمیته طبقه بندی مشاغل ( ازجهت مرتبط بودن با شغل) بازاء هرده ساعت آموزش معادل یک ماه تجربه شغلی تلقی میشوند . حداکثر تجربه ای که به این طریق محاسبه می گردد ۳ سال است.
تبصره ۲ : در صورتیکه بدلایلی امکان تعیین ساعات آموزشی میسر نباشد این جایگزینی متناسب با مدت ونوع آموزش واهمیت گواهینامه مربوطه انجام می شوند .
تبصره ۳ : در صورتیکه برخی دوره های آموزشی تخصصی موضوع تبصره های فوق بتواند جایگزین بیش از ۳ سال تجـربــه شوند ، موضوع پس از پیشنهاد مدیریت وکمیته طبقه بندی مشاغل باید به تایید اداره کل طبقه بندی مشاغل ، مزد وبهره وری برسد .
تبصره ۴ : چنانچه ضوابط دیگری راجع به جایگزینی دوره های آموزشی به جای تجربه از سوی وزارت کار واموراجتماعی اعلام شود ، حسب مورد ملاک اعتبار خواهد بود.
ماده ۴
سوابق کارکارکنان درخارج ازکارگاه محل خدمت در صورتیکه مرتبط بودن آن با شغل موردتاییدکمیته طبقه بندی مشاغل باشد جهت جانشینی شرایط احراز شغل از لحاظ کمبودتحصیل به ترتیب مقرر در این دستورالعمل محاسبه می گردد.
احتساب این سوابق برای محاسبه مزد سنوات پایه های گذشته با توجه به ضوابط این دستورالعمل با موافقت مدیریت امکان پذیر خواهدبود .
تبصره : سوابق کارکارکنان در کارگاههای تابعه یک شخصیت حقوقی درصورت انتقال آنان از یک کارگاه به کارگاه دیگر ، دراحتساب سوابق خدمت وتجربه آنان منظور خواهدشد.
تعیین مزد مبنا ( مزدسنوات گذشته و مزدشغل ) هنگام تطبیق وضع
ماده ۵
مزدپایه سنوات بابت خدمت گذشته کارکنان تازمان تطبیق پس از کسر سوابق جایگزیـن شده بابت کمبود مدرک تحصیلی موضوع ماده ۲ ، براساس جدول ضمیمه ( که تا پایان سال ۱۳۸۵ تنظیم شده است ) محاسبه و بعنوان مزدسنوات گذشته (مزد پایه سنواتی قبل ازاجرای طرح ) درمورد آنان منظور خواهدشد . افزایش مزد سنوات ( پایه ) تابع مصوبات بعدی شورای عالی کار است.
تبصره : حق جبهه افراد نیزحسب مـوردبه این مــزد سنـوات افـزوده شـده لیکن در تعیین مابه التفاوت احتمالی ناشی از اجرای طرح ملاک محاسبه قرار نمی گیرد .
ماده ۶
با اجرای این طرح تعیین مزد شغل کلیه کارکنان مشمول براساس جدول مزد که براساس ضـوابط و روشهــای مــوردعمل اداره کل نظارت بـرنظامهای جبران خدمت تنظیم وتایید می شود صورت خواهدگرفت . این جدول که حاوی مزد شغل گروهها و نرخ پایه سنوات آتی هرگروه است جزء لاینفک طرح بوده وپس از اجرای آن نیز ماخذ تعیین مزدافراد مشمول هنگام استخدام ، ارتقاء وجابجایی های شغلی است . تغییرات بعدی در جدول مزدبستگی به تصمیمات شورای عالی کاردراین زمینه دارد.
تبصره : درصورتیکه جدول مزد موضوع این ماده در شرایطی بلحاظ کمبود عرضه دربازار کارنتواند پاسخگوی ضرورت های کارگاه برای جذب ونگهداری متصدیان مشاغل مدیر ومتخصصین همطراز ومشابه گردد با پیشنهاد مدیریت و بررسی وتایید اداره کل نظارت برنظامهای جبران خدمت ، میتوان متصدیان مشاغل مزبور را از شمول جدول مزد مستثنی نمود .
ماده ۷
درصورتیکه پس از اجرای طرح مزد مبنای برخی از افراد به نسبت مزد ثابت قبل از اجرای طرح کاهش یابد مابه التفاوت مزد قبلی با مزد جدید به عنوان تفاوت تطبیق درباره آنان برقرار می شود.این تفاوت تطبیق طی چهار نوبت اعطای پایه که بر اساس مصوبات شورایعالی کار یا سایر مراجع ذیصلاح اعلام می شود مستهلک شده وباقیمانده احتمالی کماکان جدا از مزد گروه وپایه به آنان پرداخت خواهد شد.
ماده ۸
به کارکنانی که خدمت سربازی را قبل از استخدام در کارگاه انجام داده اند باموافقت مدیریت معادل ریالی یک پایه با نرخ تعیین شده برای هرگروه ( برطبق جدول مزد) قابل اعطاست .
تبصره : مدت خدمت سربازی درموردکسانیکه خدمت مزبوررادرحین اشتغال درکارگاه انجام داده اند ، برطبق تبصره ماده ۱۴ و ماده ۱۹ قانون کار جزء خدمت آنان درکارگاه محسوب می شود .
شرایط ترفیع ، ارتقاء ، جابجایی شغلی ، استخدام ، احراز رتبه
ماده ۹
از اولسال ۱۳۸۷ به بعد ، درصورت تصویب شورای عالی کار ( یا سایرمراجع ذیصلاح ) به ازاء یک سال خدمت ، مزد پایه سنواتی تعیین شده برای هرگروه ، به مزد سنوات کارکنان اضافه می شود .
تبصره : اعطای پایه سنوات اضافی جز آنچه که در این دستورالعمل پیش بینی شده و یاممکن است برطبق ضوابط قانونی مقرر شوند به هیچ وجه مجاز نیست .
ماده ۱۰
پس از اجرای طرح و تطبیق کارکنان با آن ( به ترتیب مقرر در ماده یک ) هرگونه استخدام ، ارتقاء یا جابجایی شغلی موکول به داشتن شرایط احراز شغل از نظر تجربه و تحصیل ( به ترتیب پیش بینی شده در شناسنامه شغلی مربوطه ) خواهد بود .
تبصره ۱ : درموردمشمولین این ماده که فاقد مدرک تحصیلی لازم بوده ولی دارای تجربه کافی برای جایگزینی تحصیل باشند و تجربه بتواند پاسخگوی کمبودتحصیل پیش بینی شده در شرایط احراز شغل شود سابقه خدمت تجربی به ترتیب مقرر درجدول موضوع ماده ۲ و یادوره آموزش به ترتیب مقرر درماده ۳ می تواندجایگزین کمبودتحصیل شود . اعاده سوابق کسر شده از این بابت نیز براساس شرایط مندرج در تبصره ۲ ماده ۲ عملی است .
تبصره ۲ : درمورد مشمولین این ماده که دارای تحصیلات بالاتر از مدرک تحصیلی پیش بینی شده برای تصدی شغل جدید بوده ولی فاقد تجربه لازم باشند به شرط آنکه ارتباط رشته تحصیلی با شغل پیشنهادی مورد تایید کمیته طبقه بندی مشاغل کارگاه قرار گیرد . معادل هر سال تحصیل بالاتر از شرایط احراز می تواند جایگزین یکسال کمبود تجربه شود ، این جایگزینی در هر حال باید بتواند کمبود تجربه را کاملا” جبران کند .
تبصره ۳ : مشاغلی که برای تصدی آنها برابر مقررات وضوابط مدارک و رشته های تحصیلی خاص پیش بینی گردیده باشد مشمول تبصره ۱ این ماده نبوده و باید براساس ضوابط پیش بینی شده عمل شود .
تبصره ۴ : درمورد برخی مشاغل تخصصی که عرضه آنها در بازارکار با کمبود روبروست به شرط داشتن مدرک تحصیلی لازم با تایید مدیریت و کمیته طبقه بندی مشاغل میتوان استثنائاَ ازکمبود تجربه صرفنظر کرداستفاده از این تبصره تنها یکبار در طول خدمت فرد مجاز خواهد بود .
احراز رتبه این افراد موکول به تکمیل سابقه تجربی آنان در شغل مربوط است .
ماده ۱۱
در صورت وجود شرایط زیر ورعایت مفادماده ۱۰ کارکنان را میتوان از گروه شغلی مربوطه به گروه شغلی بالاتر ارتقاء داد . منظور از ارتقاء قرارگرفتن فرد در شغلی در گروه بالاتر است .
الف – موافقت مدیریت با ارتقاء
ب – وجود شغل بلاتصدی در گروه بالاتر
ج – تــاییـد کمیته طبقه بندی مشاغل در مـورد دارابودن شرایط احراز لازم شاغل جهت تصدی شغل جدید ( براساس ضوابط طرح و مقررات این دستورالعمل ) .
د – درصورت لزوم گذارندن حداکثرر دوره سه ماهه آزمایشی با مزد و مزایای شغل جدید ، مدت خدمت آزمایشی باید در حکم صادره قید شود در غیراین صورت حکم قطعی تلقی می گردد .
ماده ۱۲
مزدشغل کارکنانی که ارتقاء می یابند ، مزدشغل گروه موردارتقاء است . درمورد تعیین میزان مزدسنوات این افراد به ترتیب زیرعمل می شود :
الف – چنانچه دارای شرایط احراز کامل گروه جدید از نظر تجربه و تحصیل باشند ، مزد سنوات آنان همان مزدسنوات قبل از ارتقاء است .
ب – درصورتی که به لحاظ کمبودتحصیل براساس تبصره ماده ۱۰ مشمول کسر سوابق شدند ، معادل ریالی سال های کسرشده با استفاده از جدول پیوست وتغییرات بعدی آن از مزد سنوات آنان کسر می گردد .
تبصره ۱ : افزایش های بعدی مزد سنوات کارکنانی که ارتقاء می یابند ، متناسب با گروه جدید تابع مصوبات شورای عالی کار خواهد بود.
تبصره ۲ : در هیچ شرایطی ارتقاء نباید موجب کاهش مزدمبنای کارگر ( به نسبت مزد قبلی ) شود مگر آنکه این امر کتبا” موردموافقت وی قرار گرفته باشد .
ماده ۱۳
تغییر شغل با حفظ گروه با پیشنهاد مدیریت و تایید کمیته طبقه بندی مشاغل و در صورت داشتن شرایط احراز و به شرطی که مانع ارتقاء شغل آتی فردنشود و وی قادر به انجام وظایف محوله در شغل جدید باشد بلامانع است .
تبصره ۱ : تغییرشغل هریک از کارکنان در صورتی که منجر به تنزل گروه گردد موکول به اعلام موافقت کتبی آنان است . مزد شغل این افراد پس از تنزل ، مزد شغل گروه جدید و مزد سنوات آنان ، همان مزد سنوات قبل از تغییر شغل است ، لکن افزایش های بعدی مزد سنوات متناسب با گروه جدید ، تابع مصوبات شورای عالی کار خواهد بود.
ضمنا” درصورتی که قبلا” سوابقی بابت کمبود تحصیل از این قبیل افراد کسرشده باشدو درشغل جدید دارای شرایط تحصیلی آن شغل باشند استرداد سوابق کسرشده به آنان از تاریخ تغییر شغل مطابق با تبصره ۲ ماده ۲ صورت خواهد گرفت .
تبصره ۲ : تنزل گروه شغلی کارکنان به دلایل پزشکی درصورت صدور رای کمیسیون پزشکی سازمان تامین اجتماعی دال برنامتناسب بودن شغل موردتصدی و عدم توانایی وی به انجامآن ، در صورت موافقتکتبی فردذیربط امکان پذیربوده و در این صورت مزد وی به طریق مذکور درتبصره یک درشغلی که بانظرمدیریت وتاییدکمیته طبقه بندی مشاغل برای وی تعیین می شود درگروه جدید محاسبه و پرداخت خواهد شد ومبلغ کاهش دستمـزد ناشی از تنزل گروه نیز جدا ازمزد گروه وپایه می باید به عنوان مابه التفاوت مزدبه وی پرداخت شود . ضمنا” غرامت متعلقه طبق مقررات سازمان تامین اجتماعی پرداخت می گردد .
توضیح : مشمولین تبصره یک ماده ۹۲ قانون کار تابع حکم تبصره مذکور میباشند .
ماده ۱۴
به منظور تقویت انگیزه های شغلی وارتقاء کمیت وکیفیت کار دربین کارکنان وپویایی هرچه بیشتر طرح طبقه بندی مشاغل پس از اجرای طرح به ازاء هرچهار سال تجربه مازاد برشرایط احراز شغل ، یک رتبه درگروه مربوطه به کارکنان اعطا می شود .
تبصره ۱ : آن بخش از سوابق تجربی که در اجرای ضوابط این دستورالعمل جایگزین کمبود تحصیل شده اند در محاسبه سابقه تجربی این ماده منظور نمی شود .
تبصره ۲ : عوامل زیر می تواند جایگزین تجربه مقرر در این ماده شوند .
الف – هرسال تحصیل مازاد برشرایط احراز تحصیل معادل یکسال تجربه
ب – هرده ساعت دوره آموزشی مرتبط با شغل معادل یک ماه تجربه
ج -علاوه بر موارد الف و ب مدیریت با توجه به نحوه عملکرد هریک از افراد و نقشی که درپیشبرداهداف سازمانی و ارائه مطلوب خدمات و ایفای وظایف شغلی دارند می تواند باتوجه به سیستم ارزیابی عملکرد وشایستگی کارکنان اعطای رتبه را سه سال یکبار تعیین نماید .
تبصره ۳: در اعطای رتبه تایید کمیته طبقه بندی مشاغل صرفا” از نظر ارتباط تجربه با شغل مـوردتصـدی و نیز رعایت تبصره یک و همچنین حصول شرایط مقرر در بندهای “الـف” و ” ب ” تبصره ۲ این ماده ضروری است .
تبصره ۴ : تاخیر در اعطای رتبه هریک از افراد با پیشنهاد مدیریت و تایید کمیته انضباط کار کارگاه بنابه دلایل انضباطی حداکثر به مدت یکسال برای هر رتبه امکان پذیر است .
تبصره ۵ : در صورت اقتضا کارگاه میتواند با هماهنگی و تایید اداره کل نظارت برنظامهای جبران خدمت ضوابط دیگری را برای اعطای رتبه به موقع اجرا بگذارد.
ماده ۱۵
در صورت تغییر شغل هریک از کارکنان ، تعیین رتبه جدید بایستی مجددا” براساس ضوابط ماده ۱۴ صورت گیرد .
ماده ۱۶
نرخ هر رتبه معادل حاصلضرب امتیاز در گروه مربوطه ( طبق جدول پیوست ) در ضریب ریالی جدول مزد است .
تبصره ۱ : نــرخ رتبــه ، جــزیـی از مزدگروه فــرد تلقــی شــده و بخشـی ازمزدمبنای وی را تشکیل می دهد.
تبصره ۲ : تاریخ اجرای رتبه ۱/۱/۱۳۸۶ می باشد .
مـزایـا :
ماده ۱۷
با اجرای طرح طبقه بندی مشاغل به دلیل آن که برای تعیین گروه شغلی ومزدشغلی ، عوامل اصلی متشکله شغل مانندمهارت و مسئولیت و فعالیتهای فکری وجسمی وعوامل فرعی آنها ملاک عمل بوده و امتیازلازم به شغل تعلق گرفته است ، لذاپس ازاجرای طرح کلیه پرداختهای مستمر که تاقبل از تصویب طرح در ارتباط با شرایط شغلی و به تبع شغل درکارگاه پرداخت گردیده است مانند حق جذب ، فوق العاده شغل و امثال آن بــه همراه مــزدکارکنان در بـودجه اجرای طرح طبقه بندی مشاغل ( مزد ثابت ) منظور گردیده و ازتاریخ تصویب نهایی طرح به بعد هیچگونه مزایایی جز آنچه که به ترتیب زیر مقرر میشود پرداخت نخواهد شد .
الف – حق مسکن، خواربار ، حق اولاد ، کمک های جنسی ، بن خواربار ، ایاب وذهاب ، انواع پاداش، عیدی ونظایرآنها که برطبق ضوابط قانونی مربوطه یا عرف و روال کارگاه پرداخت می شوند .
ب – حق شیفت ، نوبتکاری ، شبکاری ، اضافه کاری ، فوق العاده ماموریت وفوق العاده کارایی و نظایر آنها که باتوجه به ضوابط مقرر در قانون کار پرداخت می شود.
ج -حق اشعه بر طبق ضوابط قانونی مربوطه .
ه – امتیازات پست سرپرستی و سختی کار براساس عوامل ارزیابی تعیین وبراساس دستورالعملهای پیوست به کارکنان ذیربط تعلق خواهد گرفت .
تبصره : علاوه برمزایای مذکور در این ماده برای شاغلین مشاغل تخصصی که زمینه عرضه آنها دربازار کار با کمبود مواجه است یا مشاغلی که بنا به ماهیت ویژه وظایف ، سختی و صعوبت کار ویا شرایط نامساعد محیط کار انگیزه و تمایل برای تصدی آنها ضعیف است ومتناسب با وضعیت شغل ومیزان نیاز کارگاه به اینگونه شغل ها ، میتوان مزایایی را باموافقت مدیریت و تایید کمیته طبقه بندی مشاغل و تصویب وزارت کار و امور اجتماعی تحت عنوان فوق العاده جذب ( بازارکار ) برقرار وپرداخت نمود .
میزان این فوق العاده در هر حال نباید بیشتر از مزد شغل گروه مربوط باشد لیکن در موردمشاغل تخصصی یا درسطوح مدیران ، با ارائه دلایل توجیحی تا ۵/۱ برابر مزد شغل گروه مربوط نیز میتواند مورد درخواست وتصویب قرار گیرد .
استفاده هریک از شاغلین از فوق العاده مقرر در این تبصره موکول به داشتن شرایط احراز کامل شغل از نظر تجربه وتحصیل است.
موارد مختلف :
ماده ۱۸
در صورتایجادمشاغلیدرکارگاه که در طرح مصوب پیش بینی نشده باشند ، مراتب توسط مدیریت به وزارت کار واموراجتماعی اعلام وپس از تایید اداره کل نظارت برنظامهای جبران خدمت با نظارت اداره کل مذکور ارزیابی و به طرح الحاق خواهد شد .
ماده ۱۹
با اجرای طرح برای هر یک از شاغلین احکام جدید طبق فرم نمونه پیوست ممهور به مهر واحد مربوط وامضاء مقام مسئول با رعایت سایر ضوابط صادر و به آنان ابلاغ و نسخه ای از آن در پرونده پرسنلی شاغل ذیربط ضبط می شود.
ماده ۲۰
درصورتبروز هرگونه اختلاف در مراحل اجرای طرح در وهله اول کمیته طبقه بندی مشاغل به موضوع رسیدگی نموده و درصورت عدم حصول نتیجه دراجرای تبصره ۳ ماده ۴۹ قانون کار موضوع جهت اتخاذ تصمیم نهایی به وزارت کار وامور اجتماعی ارجاع می گردد .
